Le Pen je 2011. godine preuzela Nacionalni front od svog oca Žan-Marija Le Pena, preimenovala ga u Nacionalno okupljanje i pokušala da popravi imidž stranke distancirajući se od otvoreno rasističkih i antisemitskih stavova koji su obilježili prošlost njenog oca

Francuska krajnje desničarska političarka Marine Le Pen proglašena je krivom za pronevjeru sredstava Evropskog parlamenta u periodu od 12 godina.

U presudi koja će uzdrmati i francusku i evropsku političku scenu, sud u Parizu je odlučio da joj se zabrani kandidatura za bilo koju političku funkciju, što stupa na snagu odmah, te najvjerovatnije znači da neće učestvovati u predsjedničkoj trci koja bi trebalo da se održi najkasnije na proljeće 2027. godine.

Prema navodima suda, Le Pen je proglašena krivom za pronevjeru 474.000 eura, jer je fiktivno zaposlila četiri asistenta iz svoje stranke u Evropskom parlamentu.

Napustila je sud bez komentara. Iako ima pravo žalbe na presudu, takav postupak bi mogao potrajati godinama, što bi potencijalno moglo značiti kraj njene političke karijere.

Le Pen, koja se u drugom krugu predsjedničkih izbora suočila s aktuelnim predsjednikom Emmanuelom Macronom 2017. i 2022. godine, smatrana je favoritkinjom za poziciju prve žene na čelu Pete republike.

Na izborima 2022. godine osvojila je 41,5 posto glasova u drugom krugu, što je najbolji rezultat koji je francuska krajnja desnica ikada ostvarila na predsjedničkim izborima.

Pošto Macron ne može da se kandiduje za treći mandat, Le Pen je važila za najprepoznatljivije lice predstojećih izbora, a ankete su do sada pokazivale da bi pobijedila svakog potencijalnog kandidata mejnstrim ljevice ili desnice, prenosi Radio Slobodna Evropa.

“Čišćenje” Nacionalnog fronta

Le Pen je 2011. godine preuzela Nacionalni front od svog oca Žan-Marija Le Pena, preimenovala ga u Nacionalno okupljanje i pokušala da popravi imidž stranke distancirajući se od otvoreno rasističkih i antisemitskih stavova koji su obilježili prošlost njenog oca.Zadržala je oštar stav prema imigraciji i islamu, te zagovarala izlazak Francuske iz integrisane vojne komande NATO-a.

Međutim, odustala je od ranijih prijetnji da će Francusku izvesti iz Evropske unije i evrozone.

Njenoj stranci je 2014. godine ruska banka odobrila kontroverzni zajam, a iako je ranije iskazivala simpatije prema Moskvi i kritikovala sankcije EU protiv Kremlja, podržala je Francusku u prihvatanju ukrajinskih izbjeglica.Nakon presude izrečene 31. marta, Kremlj je izrazio “žaljenje zbog kršenja demokratskih normi”.

Evropski zvaničnici, koji su govorili pod uslovom anonimnosti, nadali su se da bi Le Pen mogla biti umjerenija na vlasti, možda poput italijanske premijerke Đorđe Meloni, koja se u Briselu uglavnom smatra kompetentnom i kooperativnom.

Ipak, upozorili su da se Nacionalno okupljanje oduvijek pozicioniralo krajnje desno, te da je ključni osnivač političke porodice “Patriote za Evropu”, zajedno s mađarskom vladajućom strankom Fides, čiji lider Viktor Orban je odmah na mreži X izrazio podršku Le Pen.

Postavlja se pitanje šta sada slijedi za njenu stranku.

Još osam bivših poslanika Evropskog parlamenta iz redova Nacionalnog okupljanja osuđeno je zajedno s Le Pen zbog preusmjeravanja miliona eura iz fondova Evropskog parlamenta za plaćanje osoblja iz Francuske između 2004. i 2016. godine, što dovodi u pitanje da li pokret može da preživi ovakav udarac.

Šta slijedi za francusku krajnju desnicu?

Žordan Bardela, koji je 2021. godine postao zvanični lider Nacionalnog okupljanja i pripreman je kao nasljednik Le Pen, nije direktno okaljan ovim skandalom.

Međutim, postavlja se pitanje može li Bardela imati isti politički uticaj kao Le Pen. Sa samo 29 godina, smatra se premladim i previše neiskusnim. Iako je Nacionalno okupljanje pobijedilo na izborima za Evropski parlament u junu prošle godine, neuspjeh stranke da ponovi taj rezultat na nacionalnim parlamentarnim izborima kasnije tog ljeta izazvao je sumnje u Bardelinu poziciju.

Ostaje da se vidi kako će birači reagovati na ovu presudu. Mnogi evropski političari bili su šokirani ranijim kritikama američkog potpredsjednika Džej Di Vensa zbog otkazivanja prvog kruga predsjedničkih izbora u Rumuniji u decembru, nakon navoda o ruskom miješanju u korist nezavisnog kandidata Kalina Đorđeskua, koji je iznenađujuće završio na prvom mjestu.

Slične reakcije se sada očekuju i u slučaju Le Pen, jer će mnogi na populističkoj desnici osuditi presudu kao primjer korištenja pravosuđa kao političkog oružja protiv kandidata van mejnstrima. Marin Le Pen je upravo postala njihov „čuveni slučaj par ekselans“ (cause célèbre par excellence), koji bi im mogao poslužiti kao novi impuls za osvajanje još većeg broja glasova nezadovoljnih birača.

iZVOR: fOKUS.BA